Jeżeli Wasze dziecko ma kłopoty logopedyczne, pamiętajcie, że nie wystarczą same ćwiczenia na zajęciach logopedycznych. Bez Waszego zaangażowania każda terapia skazana będzie na porażkę. Wystarczy 15 minut dziennie systematycznych ćwiczeń z zalecanego przez logopedę materiału wyrazowego z wywołanymi głoskami, by osiągnąć sukces w prawidłowej wymowie. Zachęcam rodziców do współpracy z logopedą i regularnych ćwiczeń w domu. Okres wakacyjny jest wyjątkowo
waży by utrzymać ciągłość ćwiczeni, 2-3 miesiące bez ćwiczeń narządów artykulacyjnych mogą zaprzepaścić miesiące, a nawet lata pracy logopedycznej.

Jak motywować dziecko do ćwiczenia prawidłowej mowy w domu?

Konieczne jest regularne kontynuowanie ćwiczeń logopedycznych również poza zajęciami logopedycznymi. Regularna praca nad wymową zwiększa szanse dziecka na szybsze i łatwiejsze rozwiązanie lub zminimalizowanie problemów z mową i komunikacją. Motywacja do ćwiczeń nie przyjdzie sama. Nawet najchętniej współpracujące dziecko miewa czasem swoje „kryzysy” związane z motywacją do ćwiczeń. Motywację trzeba budować
i wzmacniać.

Chwal dziecko nawet za najmniejsze postępy– nic tak nie zmotywuje do dalszej pracy jak pochwały ze strony bliskich i ważnych osób. W trakcie ćwiczeń wystarczy krótkie i entuzjastyczne wypowiedziane: „Świetnie!”, „Dobrze sobie radzisz!”,
„Super!”.

Nagradzaj za dobre wykonanie ćwiczeń (może to być, np. naklejka lub stempelek). Umówcie się wcześniej, co będzie nagrodą i po jakim etapie dziecko może ją otrzymać.

O czym należy pamiętać, wykonując ćwiczenia logopedyczne w domu?

1. Zadbaj o stałą porę wykonywania ćwiczeń.
2. Lepiej ćwiczyć krócej, ale kilka razy dziennie niż raz a długo.
3. Unikaj zwrotu „ćwiczenia logopedyczne”, używaj „zabawa”, bądź nazywaj czynność, którą będziecie wykonywać, np. „będziemy gimnastykować język”.
4. Przeplataj zabawę nauką.
5. Rozwijaj prawidłową wymowę dziecka angażując wszystkie jego zmysły.
6. Wykorzystuj każdą naturalną sytuację, aby „przemycić” kilka słówek, ćwiczeń buzi i języka lub ćwiczeń oddechowych.
7. Ćwicz razem z dzieckiem.
8. Nie odkładaj ćwiczeń na sam koniec dnia, kiedy wszyscy są zmęczeni.
9. Zaangażuj całą rodzinę do zabaw utrwalających wymowę.
10. Uświadamiaj dziecku, jakie korzyści przyniosą wykonywane ćwiczenia.
11. Bądź cierpliwy i konsekwentny.
12. Regularnie kontaktuj się z logopedą prowadzącym terapię, aby konsultować postępy i sposób wykonywania ćwiczeń.

Oto przykładowe zestawy ćwiczeń:

• ćwiczenia warg:

1. Wymawianie na przemian „ a-o” przy maksymalnym oddaleniu od siebie wargi górnej dolnej.
2. Naprzemienne wymawianie „ i –u”.
3. Cmokanie.
4. Parskanie -wprawianie warg w drganie.
5. Masaż warg zębami ( górnymi dolnej wargi i odwrotnie).
6. Wymowa samogłosek w parach: a-i, a-u, i-a, u-o, o-i, u-i, a-o, e-o itp.
7. Wysuwanie warg w „ ryjek”, cofanie w „uśmiech”.
8. Ziewanie przy bardzo szeroko otworzonej buzi.
9. „Uśmiech i dzióbek” – szeroki uśmiech na złączonych wargach i dziubek (jak do całusków).

• ćwiczenia języka:

1. Dotykanie językiem do nosa, do brody, w stronę lewego i prawego kącika ust.
2. Oblizywanie dolnej i górnej wargi przy ustach szeroko otwartych.
3. Wysuwanie języka w przód i cofanie w głąb jamy ustnej.
4. ”Malowanie sufitu” w buzi – przy otwartej buzi język przesuwa się od zębów do gardła.
5. Liczenie zębów – dotykamy czubkiem języka po kolei dolnych (a później górnych) zębów podczas szerokiego otwierania jamy ustnej.
6. Kląskanie – przyklejanie do podniebienia całego języka i głośne jego odklejanie.
7. Piłeczka w buzi – wypychanie językiem policzków od środka.
8. Rurka – wargi ściągnięte i zaokrąglone unoszą boki języka.
9. Oblizywanie zębów po wewnętrznej i zewnętrznej powierzchni dziąseł pod wargami. Usta zamknięte.

• ćwiczenia usprawniające podniebienie miękkie:

1. Wywołanie ziewania przy nisko opuszczonej szczęce dolnej.
2. Wymawianie połączeń głosek tylnojęzykowych zwartych z samogłoskami, np. ga, go, ge, gu, gy, gi, gą, gę, ka, ko, ke, ky, ki, ku, ak, ok, ek, ik, yk, uk.
3. Wypowiadanie sylab i logatomów: aga, ogo, ugu, eke, yky, ygy, iki,igi, ago, egę itp.
4. Wciąganie powietrza przez rurkę(zabawa w przenoszenie skrawków papieru za pomocą rurki).

• ćwiczenia oddechowe:

1. Dmuchanie przez rurkę-słomkę do szklanki z wodą.
2. Dmuchanie na wiatraczek, skrawki waty, papieru, kolorowe piórka
3. Zdmuchiwanie świeczki.
4. Wydmuchiwanie baniek mydlanych.
5. Naśladowanie syreny – „ eu-eu- eu”, „au-au-au” – na jednym wydechu.
6. Liczenie na jednym wydechu.
7. Powtarzanie zdań na jednym wydechu – najpierw krótkich, potem coraz dłuższych.
8. Powtarzanie zdań szeptem.

12 PRZYKAZAŃ LOGOPEDYCZNYCH

dla rodziców

 

1. Narządy mowy dziecka kształtują się i zaczynają funkcjonować już w życiu płodowym. Są one ogromnie wrażliwe na wszystkie bodźce fizyczne i chemiczne, zarówno sprzyjające jak i szkodliwe.
2. Mowa otoczenia powinna być poprawna. Do dziecka trzeba mówić wolno, dokładnie i wyraźnie, trzeba zaniechać sztucznego spieszczania i używania tzw. języka dziecięcego.
3. Dziecko powinno reagować na aktywność uczuciową i słowną otoczenia. Z początku jest to uśmiech, ruch rączki, przegięcie ciała. Wnet jednak nastąpią reakcje głosowe. Gdy ich brak, trzeba koniecznie zbadać słuch dziecka, gdyż może on być osłabiony.
4. Absolutnie nie wolno krępować dziecka w reagowaniu na aktywność otoczenia.
5. Jeśli dziecko ma nieprawidłową budowę narządów mowy (rozszczep warg, dziąseł, podniebienia, zniekształcenia w układzie szczęk, uzębienia itp.), powinno się bezwzględnie pójść z nim do lekarza specjalisty: chirurga plastyka, ortodonty.
6. Dziecko leworęczne należy otoczyć specjalną opieką. W okresie kształtowania się mowy nie wolno zmuszać go do posługiwania się prawą ręką, gdyż mogą wystąpić zaburzenia mowy.
7. Kiedy dziecko samo zaczyna coraz więcej mówić nie wolno tej skłonności gasić np. obojętnością lub cierpką uwagą, bo wówczas dziecko zamyka się w sobie, staje się nieufne, niemieje.
8. Nie należy hamować żywiołowego pędu do mowy, trzeba wykorzystać ogromny ładunek uczuciowy, jaki dziecko wkłada w mowę.
9. Należy pilnie baczyć czy kształtowanie się mowy dziecka przebiega zgodnie z normą.
10. Od momentu zdobycia przez dziecko umiejętności mówienia zdaniami nie wolno bezustannie przeszkadzać mu przez ciągłe poprawianie i zmuszanie do poprawnego powtarzania, gdyż dziecko nabawi się kompleksu niższej wartości, straci zaufanie do otoczenia, przestanie mówić.
11. Dziecko trzyletnie monologuje, ale chce też rozmawiać z otoczeniem, zadaje mnóstwo pytań i przepada za opowiadaniami. Nie wolno lekceważyć tych faktów, gdyż pomaga to dziecku w wysławianiu się, w umiejętności wyrażania swych myśli i uczuć.
12. Jeśli mimo wszystko nie udało się zapobiec powstaniu defektów mowy, nie wolno opuszczać rąk. Powstające w Polsce coraz liczniejsze poradnie logopedyczne są w stanie pomóc dziecku, o ile rodzice i wychowawcy będą z nimi jak najściślej współpracować.

(za: Leon Kaczmarek)

Drogi rodzicu:

1. „Włącz się” do świadomej i systematycznej obserwacji dziecka, analizuj przyrost jego umiejętności językowo – komunikacyjnych.
2. Bądź najlepszym przykładem starannej mowy i wymowy (dziecko odtwarza wzorce, które obserwuje).
3.  W rozmowie z dzieckiem używaj języka prostego, zrozumiałego, bez nadmiernego zdrabniania.
4. Zachęcaj dziecko do czytania książek.
5. Zapewnij dziecku wiele okazji do ruchu, zabawy i pracy twórczej.
6. Słuchaj uważnie wypowiedzi swojego dziecka i zachęcaj go do wolnej mowy, rozmawiania, zadawania pytań.
7. Szanuj indywidualność dziecka i ucz je samodzielności w każdej dziedzinie życia.
8. Dbaj o odpowiednią dietę dziecka: zróżnicowaną, wzbogaconą o witaminy, mikro – i makroelementy.
9. Jeżeli podejrzewasz, że dziecko słyszy nieprawidłowo skontaktuj się ze specjalistą.
10. Podczas wizyty u stomatologa poproś o ocenę zgryzu i w razie potrzeby skorzystaj z porady ortodonty.
11. Reaguj na nieprawidłowe nawyki: ssanie palca, obgryzanie paznokci, które mogą doprowadzić do wady wymowy.

Julia Cieciuch

Logopeda